TERAZ POLIŻ
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  TERAZ POLIŻ
Obraz

ANNA ŚWIRSZCZYŃSKA
ROZMOWA Z WŁASNĄ NOGĄ

  • ilość postaci
  • ilość aktów / obrazów, ilość scen w aktach
  • miejsca akcji
  • elementy kostiumowe / rekwizyty
  • odniesienia muzyczne / literackie
  • język
  • konwencja
  • tematyka
  • problemy / możliwości aktorskie
  • problemy / możliwości inscenizacyjne
  • uwagi dodatkowe
  • informacje praktyczne
  • linki
 

ILOŚĆ POSTACI

OGÓŁEM

​19
+ 1 głos
+ chóry

KOBIECYCH

2:
Augusta - młoda idiotka o odrażająco brzydkiej twarzy
Kleopatra - młoda idiotka o odrażająco brzydkiej twarzy

MĘSKICH

0 

DZIECIĘCYCH / STATYSTÓW / INNYCH

17:
Łyżka
Chmura
Wieża Babel
Słońce
Ono
Adam - stary, siwy mężczyzna
Ewa - stara, siwa kobieta
Gardło Belzebuba
Listonosz ze skrzydłami - a właściwie duch listonosza, który utonął
Telefon - a właściwie duch telefonu, który utonął
2 Skrzydlate byki
Postać męska/Postać z trąbą
Kanarek - a właściwie duch wypchanego kanarka
Noga
Ręka
Brzuch

+ 1 Głos - w ciemności
+ chóry:
Chór Wody
Chór Telefonów - nieokreślona liczba telefonów
 

ILOŚĆ AKTÓW / OBRAZÓW, ILOŚĆ SCEN W AKTACH

Jednoaktówka, bez podziału na sceny.
 

MIEJSCA AKCJI

Zupełnie pusty pokój z jednym oknem, przez które nic nie widać.
 

ELEMENTY KOSTIUMOWE / REKWIZYTY

Większość postaci ma swoje charakterystyczne atrybuty, które uwypuklają jeszcze absurd tego absurdalnego teatru:

Wieża Babel - smukły, ciemny kształt bardzo wydłużonego trójkąta, zakończony ruchomą wydłużoną szyją. Na niej osadzona smukła dłoń, wyciągnięta w górę
Chmura - kołysze się na sznurku. Jest to właściwie wesoły, jasny obłoczek. Mówi radosnym dziecięcym głosikiem”
Słońce - kołysze się na sznurku uśmiechnięte, pyzate. Mówi radosnym dziecięcym głosikiem”
Ono - przedstawione jako wielkie, niesamowite oko. Kołysze się na sznurku, mówi oddzielając sylaby, monotonnie i beznamiętnie, sztucznym głosem automatu. Jest w tym groza
Ewa - stara naga kobieta z siwymi włosami, na głowie wianek z zielonych liści. Niesie zapaloną świecę
Adam - stary, nagi, siwy, na głowie wianek z zielonych liści, w ręku zapalona świeca
Gardło Belzebuba - w stylu średniowiecznych rycin
Dwa Skrzydlate Byki na wizualizacji - asyryjskie, […] z twarzami brodatych mężczyzn
Postać z Trąbą - POSTAĆ MĘSKA też w stylu asyryjskim, ze skrzydłami. Na całym ciele i na skrzydłach ma namalowane oczy. Twarz bez oczu, w ręku wielka trąba.
 

ODNIESIENIA MUZYCZNE / LITERACKIE

Biblia - odniesienia m.in. do: Adama i Ewy, Wieży Babel, Doliny Jozafata, Sądu Ostatecznego.
Adam i Ewa śpiewają fragmenty starych pieśni pogrzebowych: Już idę do grobu smutnego  i Więzień w czyśćcu zatrzymany.
 

JĘZYK

OGÓLNIE

Proza, proza poetycka i rymowane piosenki.

CECHY SZCZEGÓLNE JĘZYKA

Język współczesny, chwilami stylizowany na infantylny, czasem na religijny, mnóstwo powtórzeń, zabaw sensami, gier językowych.
Żywe dialogi, częsta rytmizacja, chóry.
Istotne didaskalia.
 

KONWENCJA

teatr absurdu / dramat poetycki / dramat katastroficzny / dramat filozoficzny / groteska / kabaret / tragikomedia
 

TEMATYKA

SŁOWA KLUCZE

absurd / brak widza / dom wariatów / halucynacje / idiotka / koniec świata / kryzys / milczenie / niepokój / noga / poczucie przynależności / poszukiwanie sensu / potop / psychodelia / rozmowa / samotność / sens istnienia / sens życia / strach / śmierć / uroczystość / widz / wiedza / woda / wspomnienie / zrozumienie

TROPY INTERPRETACYJNE

Teatr absurdu. Dwie idiotki w obliczu końca świata, na którym kiedyś mieszkali mądrzy ludzie, a idiotki przetrzymywano w zakładzie. Mądrzy ludzie to mit. Świat to mit. Tylko koniec świata i to, że wszyscy jesteśmy idiotkami jest realne. Nawet śmierć to absurd.

Samotność poszukiwania sensu. Nieustanne stawianie pytań i niekończący się brak odpowiedzi.
M.J.

Jak się umiera? Jak się kończy świat? Czy ktokolwiek z nas może to wiedzieć? Czy nie jest tak, że w obliczu śmierci i/lub końca świata wszyscy jesteśmy samotnymi, przywołującymi duchy przeszłości, idiotkami (wariatami?)? A tak naprawdę to, co chcielibyśmy wiedzieć? Kiedy? Jak? Po co nam ta wiedza? Ani śmierci, ani końca świata, ani samotności, ani rozumu nie da się zrozumieć. Nie da się wiedzieć.

Potrzebujemy mówić, rozmawiać, pytać. Nawet jeśli nie ma z kim. Potrzebujemy oglądać, oceniać, nazywać - nawet jeśli nie ma czego. Potrzebujemy, żeby na nas patrzono, dostrzegano nas i określano - nawet jeśli nie ma komu. Potrzebujemy też się przeciwstawiać, walczyć, oskarżać - nawet jeśli nie ma kogo. Nawet, jeśli z tego wszystkiego nie powstaje sens i zrozumienie.

Kiedy nic się już nie da zrozumieć - pozostaje to, co się znało.
U.K.

Ludzie nie potrafią już myśleć.
Ludzie podpalili świat.
A potem rodzili się już tylko idioci.
Ludzi nie ma.
Adam i Ewa umierają.
Sąd Ostateczny nie odbył się.

Kim jest człowiek w obliczu zbliżającej się katastrofy?
Może największą idiotką na świecie, która nie ma swojego miejsca, bo domu wariatów też już nie ma. I jest sama, bo ta, którą się głaskało odeszła.

Obrazy jak z Jodorowskiego.
E.O.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI AKTORSKIE

Tekst jest krótki, a mimo to zagranie jednej z idiotek (Kleopatry lub Augusty) to wyzwanie. Zatopione w absurdzie dwie mądre idiotki: jedna poszukująca miłości, druga poszukująca sensu.
M.J.

Teatr absurdu, eklektyzm, forma, teatr przedmiotu.

Wymaga umiejętnego wykorzystania języka - nie tylko do „mówienia” (dialogów, monologów), ale również do nasycania go sensem i pozbawiania go sensu, do zabawy nim (niczym w dziecięcych wyliczankach). Budowanie postaci polega tu trochę na procesie odwrotnym do dziecięcego nazywania świata - żeby świat przestał istnieć, żeby idiotki mogły umrzeć, potrzebują pozbawić świat (i siebie) słów.
U.K.

Dwie idiotki zaraz utoną, ale zanim utoną wywołają wiele dziwnych postaci, z których każda okaże się duchem. Wszystkich zabrała woda.
E.O.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI INSCENIZACYJNE

Wiele postaci, które wchodzą na jedno, dwa zdania. Właściwie to nie muszą one nawet być grane przez aktorów. Mogą być zaznaczone rekwizytem, przedmiotem, światłem, dźwiękiem etc. Teatr Świrszczyńskiej doskonale sprawdziłby się w teatrze lalkowym, plastycznym.
M.J.

ŁYŻKA: Koniec świata!
Koniec świata!
Tak wygląda koniec świata!
Patrzcie na koniec świata,
bo potem
nie będzie nic. Ani tego
kto patrzy,
ani niczego
do patrzenia.

Tu trzeba podejmować decyzję inscenizacyjną odnośnie każdego niemal słowa - nie wiadomo, co jest, a czego nie ma. To, co widać i to, czego nie widać, ma każdorazowo znaczenie niemal metafizyczne. Ale może też być tak, że nie ma żadnego znaczenia - i właśnie to jest znaczeniem.
U.K.

Świrszczyńska snuje psychodeliczne, abstrakcyjne, neonowe obrazy tuż przed końcem świata. Dominuje atmosfera czekania i strachu:
zaraz ktoś się zjawi i powie nam.
E.O.
 

UWAGI DODATKOWE

Tekst bardzo dobry do pierwszych zmagań z teatrem. Zabawny, absurdalny, wymagający wyobraźni, niemożliwy do zrealizowania „po literach”.
M.J.

Wdzięczność dla butów  z tomu Wiatr  Anny Świrszczyńskiej (1970, PIW)

Jestem nieważna.
Nie zapominam o tym nigdy.
Chodzę jak człowiek nieważny,
Siedzę jak człowiek nieważny,
myję się, śpię i jem najzupełniej nieważnie.

To podobno dlatego, że w dzieciństwie
miałam zawsze podarte buty.

Dzięki tym butom powitam bez zaskoczenia
w pewnej nieważnej chwili
nieważny fakt oficjalnego przejścia
do stanu zbiorowej nieważności.
U.K.

Brak.
E.O.
 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

DATA POWSTANIA

1966 (pierwsze wystawienie)

WYDANIE

Świrszczyńska Anna, Rozmowa z własną nogą, w: Teatr poetycki, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław, 1984.
Świrszczyńska Anna, Rozmowa z własną nogą, w: Czarne słowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1967.

DOSTĘPNOŚĆ

w księgarniach i bibliotekach

PRAPREMIERA

1.01.1966 - Teatr Lalki i Aktora „Marcinek" w Poznaniu; reż. Leokadia Serafinowicz, scenografia: Jan Berdyszak, muz. Krzysztof Penderecki

INNE WAŻNE REALIZACJE

Rozmowa z własną nogą  miała wiele realizacji amatorskich, szkolnych i niezależnych, w tym:

2003 - Teatr Form Czarno-Białych Plama - niezależna, młodzieżowa grupa teatralna działająca od 1995 przy Młodzieżowym Domu Kultury w Suwałkach, reż. Mirosława Krymska

22.11.2015 - Teatr Proscenium na scenie Teatru Zależnego Politechniki Krakowskiej, Kraków; w ramach spektaklu Theatrum Poeticum Anny Świrszczyńskiej; scenariusz i reżyseria - Ziuta Zającówna

CIEKAWOSTKI

brak
 

LINKI

tekst sztuki dostępny na stronie HyPaTii. Kobiecej Historii Polskiego Teatru
http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/1070/swirszczynskateatr-poetycki.pdf

Rozmowa z własną nogą  w Encyklopedii Teatru Polskiego
http://www.encyklopediateatru.pl/sztuki/23465/rozmowa-z-wlasna-noga

streszczenie Rozmowy z własną nogą  oraz inne informacje o tekście w Internetowym Katalogu Współczesnych Sztuk Teatralnych dla Dzieci i Młodzieży (Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu)
http://www.nowesztuki.pl/sztuka/rozmowa-z-wlasna-noga-koniec-swiata-libretto-opery-w-jednym-akcie/

pełna informacja na stronie Teatru Proscenium o spektaklu Theatrum Poeticum Anny Świrszczyńskiej  z 2015 roku
http://teatrproscenium.pl/theatrum-poeticum-anny-swirszczynskiej/
AUTORKI
TEKSTY
SŁOWA KLUCZE
WYDARZENIA