TERAZ POLIŻ
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
TERAZ POLIŻ
Obraz

FELICJA KRUSZEWSKA
SEN

  • ilość postaci
  • ilość aktów / obrazów, ilość scen w aktach
  • miejsca akcji
  • elementy kostiumowe / rekwizyty
  • odniesienia muzyczne / literackie
  • język
  • konwencja
  • tematyka
  • problemy / możliwości aktorskie
  • problemy / możliwości inscenizacyjne
  • uwagi dodatkowe
  • informacje praktyczne
  • linki
  • archiwalia
 

ILOŚĆ POSTACI

OGÓŁEM

​30
​+ bliżej nieokreślona liczba ludzi kolorowych, mężczyzn, kobiet, żołnierzy, panów od stolików, delegatów, panów, dam, oficerów, dyplomatów oraz Czarnych Wojsk.

KOBIECYCH

12:
Dziewczynka, której się śni
Matka
Ewa
Dama 1-sza
Dama 2-ga
Dama 3-cia
Kolorowa kobieta 1-sza
Kolorowa kobieta 2-ga
Kolorowa kobieta 3-cia
Kolorowa kobieta 4-ta
Gruba Pani z komitetu
Panienka z komitetu

MĘSKICH

17:
Człowiek, którego dziewczynka w życiu kocha
Wysłaniec
Młody oficer
Wódz Czarnych Wojsk
Pan od osobnego stolika
Starszy pan w cylindrze
Drugi pan z tłumu
Pan 1-szy
Pan 2-gi
Pan 3-ci
Generał
Dyplomata
Wysoki pan z komitetu
Młody człowiek z komitetu
Pan z balu 1-szy
Pan z balu 2-gi
Pan z balu 3-ci

DZIECIĘCYCH / STATYSTÓW / INNYCH

1:
Zielony Pajac, który powinien wisieć na lampie

+ bliżej nieokreślona liczba ludzi kolorowych, mężczyzn, kobiet, żołnierzy, panów od stolików, delegatów, panów, dam, oficerów, dyplomatów oraz Czarnych Wojsk
 

ILOŚĆ AKTÓW / OBRAZÓW, ILOŚĆ SCEN W AKTACH

VII obrazów bez podziału na części
 

MIEJSCA AKCJI

Obraz I - pokój dziewczynki, ciepły i kolorowy:
Od lampy, palącej się pod wzorzystym abażurem, jest jasno. Od barwnych dywanów na podłodze jest cicho. Tylko za wielkiem oknem, złożonem  z drobniutkich szybek, jest zupełnie ciemno.

Obraz II:
Ulica. Szeregi niewielkich domków, niknących w dali po obu stronach. Parę ich rozsypanych na przodzie. Są ciemne. Mają śmieszne śpiczaste dachy. Każdy ma drzwi. Okienka szerokie z różnokolorowych szybek. Jeden na boku z prawej strony ma okienka tylko czerwone. Wszystkie są oświetlone z wewnątrz. Niebo jest ciemno-błękitne. I cała ulica jest ciemno-błękitna.

Obraz III:
Noc. Ulica. Z dwóch stron ciągną się rzędy wysokich domów. Okna są oświetlone, ale nie widać ludzi. Jest prawdziwe miasto, choć we śnie. Warszawa. Trudno jest określić, jaka to jest ulica. Zresztą to wszystko jedno. Jest na pewno w Warszawie. Palą się latarnie. Numery bram są oświetlone.

Obraz IV - pokój:
Gdzie jest, jaki to pokój nie wiadomo. Jest bowiem ciemno. Tylko jedna szeroka smuga światła pada na ukos poprzez mrok. Oświetla część długiego ciemnego posłania (…).

Obraz V:
Okrągła, biała sala bez okien. Po obu stronach rzędy stolików. Na każdym stoliku pali się lampka z zielonym kloszem. Wgłębi jeden stolik osobno. Na nim również lampka z zielonym kloszem i telefon.
Zrazu jest ciemno. Palą się tytko zielone lampki. Później zapalają się wielkie lampy u sufitu. Robi się bardzo jasno.

Obraz VI:
Saski Plac w Warszawie. Kawał placu między jednym a drugim skrzydłem Sztabu Generalnego.
W ciemnych mgłach majaczy pomnik Księcia Józefa Poniatowskiego. Pali się parę latarń, takich, których może naprawdę nie ma.

Obraz VII - sala balowa:
Widać część sali. Białe ściany, białe marmurowe kolumny. Od razu jest jasno. U góry pali się tysiąc lamp. Dwoje drzwi — z prawej strony — z lewej strony. Pośrodku wysoko wielki zegar ścienny. Posadzka lśniąca. Za sceną słychać dźwięki orkiestry nieco ściszone. Jedna po drugiej przewijają się najbardziej znane melodje. Po sali uwija się parę wystrojonych pań, paru panów we frakach. Na piersiach przypięte mają kolorowe rozetki - odznaka komitetowa, czy też gospodarzy balu. Kręci się też paru robotników. Przenoszą drabiny — pod kierunkiem osób z komitetu upinają girlandy zieleni i kwiatów. Kolorowe chorągiewki na ścianach.
 

ELEMENTY KOSTIUMOWE / REKWIZYTY

Kłębki wełny - w pierwszym obrazie Dziewczynka, której się śni, oraz Ewa zwijają je, żeby pokonać strach.

Bukiet czerwonych kwiatów - Tymi kwiatami Dziewczynka, której się śni, ma obudzić Księcia. Trzeba obudzić książęcego konia, trzeba mu rzucić pod kopyta czerwonych kwiatów.

Krzyż, który Dziewczynka otrzymuje od Młodego oficera i ma zanieść go Księciu, a przypina go Zielonemu Pajacowi, który powinien wisieć na lampie.
 

ODNIESIENIA MUZYCZNE / LITERACKIE

Obraz I - taniec schimmy.
Obraz III - na skrzypcach grana jest piosenka żołnierska Rozkwitały pęki białych róż.
Obraz VI - słychać głosy małych, smutnych, przenikliwych trąbek.
 

JĘZYK

OGÓLNIE

Proza.

CECHY SZCZEGÓLNE JĘZYKA

Język zrozumiały współcześnie.
Przewaga żywych dialogów pełnych niedopowiedzeń i symbolizmu.
 

KONWENCJA

dramat polityczny / dramat symboliczny / dramat ekspresjonistyczny
 

TEMATYKA

SŁOWA KLUCZE

apatia / bierność / czyn heroiczny / czysta forma / ekspresjonizm / faszyzm / idee polityczne / jednostka a masa / Książę Józef Poniatowski / literatura romantyczna / marazm / narodowe mity / narodowość / neoromantyzm / ojczyzna / oniryzm / patriotyzm / poświęcenie / przeczucie nadchodzącego faszyzmu / romantyzm / ruch socjalistyczny / rycerstwo / sen / socjalizm / społeczeństwo / surrealizm / symbolizm / teoria czystej formy / w pogoni za zabawą​ / walka klas / walka o ojczyznę / wiara

TROPY INTERPRETACYJNE

Zagrożenie wybuchem trzeciej wojny światowej.
Konsumpcjonizm, bezrefleksyjne przyjmowanie wszelkich wygód płynących z kapitalizmu, bez znajomości konsekwencji.
Globalizacja.
D.G.

Koszmarny sen Dziewczynki, w jakim uczestniczymy, jej szczególna misja obudzenia zastygłego w pomniku Księcia, jej działania, które nie przynoszą żadnego rezultatu - wszystko to przypomina powieści Franza Kafki.

Obawa przed rodzącymi się ruchami faszystowskimi.
A.K.

Dramat można powiązać z masowym odczuwaniem strachu i społeczną potrzebą bycia zastraszanym, we współczesnym świecie mamy inspirujące dla tego dramatu figury takie jak m.in. papież lub Putin.

Polski sejm i jego obrady również mogą posłużyć za inspirację.

Na pewno użyteczne będą wszelkie zapisy - książki, eseje - dotyczące świadomego snu i metod pracy ze śniącym ciałem.

Tekst dramatu można również powiązać z szamanizmem i medytacją w zestawieniu z zimną polityką.
K.W.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI AKTORSKIE

Główna aktorka powinna z wyglądu przypominać naprawdę małą dziewczynkę.
D.G.

Ciekawe postaci, zbudowane na mocnych kontrastach.
Postać Pajaca jest abstrakcyjną figurą. Może być każdym, everymanem, może być jej sumieniem - daje nieskończone możliwości do aktorskiej interpretacji.
A.K.

Postać Pajaca jest intrygująca, może on być np. alter ego Dziewczynki, odbiciem wszystkich jej mroków i lęków.

Wszystkie postacie dość karykaturalne, trochę wyjęte z teatru Kantora, mające w sobie jakiś element śmierci lub nieistnienia, ale równocześnie z dużym ładunkiem emocjonalnym. Są obciążone bagażem własnej przeszłości, własnej pamięci, własnych wspomnień, a jednocześnie - zbudowane z cudzych wspomnień o nich samych.
K.W.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI INSCENIZACYJNE

Dramat ma bardzo rozbudowaną scenografię i oświetlenie.
D.G.

Przestrzeń oniryczna, która daje olbrzymie możliwości inscenizacyjne.
A.K.

Niejasne przestrzenie - wymaga bardzo plastycznego myślenia o przestrzeni lub świetnego porozumienia ze scenografem.
K.W.
 

UWAGI DODATKOWE

Traktuję to jako proroctwo epoki stalinowskiej - wszechobecnego proletariatu.

Momentami przypomina styl Franza Kafki.


Dramat bardzo podobny do Wesela Wyspiańskiego.
D.G.

Tekst bardzo inspirujący, otwierający i dający do myślenia.
A.K.

Cała estetyka snu to bardzo pociągająca materia. Jest mi to bardzo bliskie, bo dość długo nie odróżniałam zdarzeń, które śniłam, od tych, które spotykały mnie w rzeczywistym świecie. Na pewno wróciłabym do obejrzenia filmu Incepcja.
Myślę, że analizując tekst tego dramatu dobrze jest przypomnieć sobie swoje najbardziej realne sny, gdzie percepcja dawała się oszukiwać i kiedy można było tak balansować na granicy snu i nie-snu. Po to, aby zastanowić się co urealnia nam sny, czego są odbiciem lub pragnieniem.


Osobiście, uważam, że dramat zawiera w sobie atmosferę, poczucie, nieuchwytny element nastroju, jakie towarzyszą spektaklom Tadeusza Kantora.
K.W.
 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

DATA POWSTANIA

1925

WYDANIE

Kruszewska Felicja, Sen, Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, Warszawa, 1928

DOSTĘPNOŚĆ

Biblioteka Narodowa, polona.pl

PRAPREMIERA

27.03.1927, Teatr Reduta w Wilnie, reż. Edmund Wierciński

INNE WAŻNE REALIZACJE

17.09.1927, Teatr Nowy im. Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu, reż. Edmund Wierciński - realizacja przeniesiona z Wilna
26.01.1974, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, reż. Stanisław Hebanowski
10.04.1976, Teatr Rozmaitości w Warszawie, reż. Jerzy Dobrowolski

CIEKAWOSTKI

Realizacja Wiercińskiego w Wilnie była jego debiutem reżyserskim. Jako artystycznie sprzeczna z programowym realizmem Reduty pod rządami Osterwy, premiera doprowadziła do rozejścia się dróg obu artystów. Wierciński wraz z grupą aktorów przeniósł się do Teatru Nowego w Poznaniu, gdzie powtórzył realizację Snu​.
 

LINKI

tekst sztuki dostępny na portalu polona.pl
http://polona.pl/item/11597678/6/

Sen w bazie realizacji e-teatru
http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/7088,sztuka.html
​
Sen w Encyklopedii Teatru Polskiego
http://www.encyklopediateatru.pl/sztuki/7088/sen

​artykuł Sen Stanisława Hebanowskiego opublikowany w Głosie Wybrzeża
http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/113656.html

link do programu spektaklu Teatru Wybrzeże w Gdańsku (reż. Stanisław Hebanowski), w nim wiele ciekawych informacji, pełny tekst sztuki oraz zdjęcia z realizacji w Wilnie i w Poznaniu
http://www.e-teatr.pl/pl/programy/2013_11/52932/sen_teatr_wybrzeze_gdansk_1974.pdf

​
link do programu spektaklu Teatru Rozmaitości w Warszawie (reż. Jerzy Dobrowolski)
​http://www.e-teatr.pl/pl/programy/2013_12/53320/sen_teatr_rozmaitosci_warszawa_1976.pdf
 

ARCHIWALIA

zdjęcia ze spektaklu Teatru Wybrzeże w Gdańsku - premiera 26.01.1974
AUTORKI
TEKSTY
SŁOWA KLUCZE
WYDARZENIA