6: Nauczyciel Mistrz ceremonii - w zamyśle autorki: w obrazie II jako Pracodawca; w obrazie III jako Zarządzający przytułku; w obrazie IV, V i VI jako jeden z grupy Faryzeuszy; w obrazie VII jako Naczelnik straży honorowej. Tragarz Były więzień Mąż rodzącej Sędzia
DZIECIĘCYCH / STATYSTÓW / INNYCH
10 grup: Dzieci niewidome Pachołcy Inwalidzi Matki żałobne Dzieci bawiące się w wojsko Mieszkańcy schroniska dla bezdomnych Bezrobotni Policja Tłum uliczny Grupa faryzeuszy
ILOŚĆ AKTÓW / OBRAZÓW, ILOŚĆ SCEN W AKTACH
Dramat nie ma podziału na akty i sceny. Składa się z prologu i VII obrazów. Prolog - Ogród Dzieci Niewidomych. Obraz I - Przy grobie Nieznanego Żołnierza. Obraz II - Przed Fabryką. Obraz III - Schronisko Dla Bezdomnych. Obraz IV - Nauczyciel. Obraz V - Po tryumfie. Obraz VI - Oto człowiek. Obraz VII - U grobu.
MIEJSCA AKCJI
Prolog - ogród dzieci niewidomych. Obraz I - grób Nieznanego Żołnierza, las krzyży. Obraz II - przed fabryką, mur fabryczny z zamkniętą bramą. Z jednej strony mdło paląca się latarnia. Obraz III - schronisko dla bezdomnych. Sala pofabryczna, poprzedzielana różnymi łachami i szmatami na mniejsze pomieszczenia. Obraz IV i V - Plac w mieście. Obraz VI - Przed ratuszem. Obraz VII - kościół udekorowany jak w Wielką Sobotę.
ELEMENTY KOSTIUMOWE / REKWIZYTY
Brak.
ODNIESIENIA MUZYCZNE / LITERACKIE
W całym dramacie pojawiają się cytaty z Biblii.
W obrazie I - pieśń religijna: Od powietrza, głodu, ognia i wojny zachowaj nas, Panie. W obrazie III - podwórzowe tango.
JĘZYK
OGÓLNIE
Poezja.
CECHY SZCZEGÓLNE JĘZYKA
Jest współcześnie zrozumiały. Dużo odniesień do symboli biblijnych.
Konsumpcjonizm. Współczesne wojny. Upadek moralny ludzi. Konfrontacja współczesności z ponadczasowymi naukami Jezusa Chrystusa. Wszystkie egzystencjonalne pytania o prawdziwe oblicze natury ludzkiej mieszczą się w tym dramacie.
D.G.
Żałował Pan, że uczynił człowieka na ziemi i bolał w sercu swoim. Autorka posługuje się wątkami biblijnymi, wkłada je w nowy kontekst, aby zadać czytelnikowi pytanie o Polskę. Świetny pomysł do wykorzystania współcześnie!
Matki opłakujące synów - żołnierzy, ginących na wojnach. Klasyk. Potem organizuje się ceremonie, wznosi sztandary, buduje pomniki na ich cześć. Szelburg-Zarembina zderza to z rzeczywistością kalek i inwalidów wracających z wojny, z bohaterami, którzy zostali zabici, ale sami zabijali.
Boże Narodzenie bez szopy i siana, za to w schronisku dla bezdomnych.
Czy Chrystus rzeczywiście jest jednym z nas? Czy można utożsamić się z Bogiem? I co to właściwie znaczy?
Na końcu pojawia się tęcza przymierza, to radosny obrazek, nikt nie ma zamiaru jej spalić. Alleluja!
E.O.
Znaczenie religii w społeczeństwie. Poszukiwanie analogii i odniesienie się do takich pojęć jak korona cierniowa czy droga krzyżowa we współczesnym świecie.
Chrystus jako produkt marketingowy lub komercyjna gwiazda muzyki pop. Umęczony Chrystus, którym każdy chce być. Ponadto większość jest również przekonana, że bez przeszkód mogłaby nim być.
Bezpłodność.
Refleksja o sławnej metodzie „życia tu i teraz” - szybkiego samozadowolenia, która upraszczana nie pozwala na wybudowanie trwałych wartości i poza pozornym samozadowoleniem nie przynosi poczucia spełnienia i satysfakcji.
Ludzkie dążenie do upadku i katastrofy.
Czy możliwe jest jeszcze zbawienie? Jeśli nie wszystkich, jeśli świata się nie da uratować, czy można kogokolwiek? Czy to jest w ogóle potrzebne? Czym jest zbawienie?
K.W.
PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI AKTORSKIE
Trudne dialogi, tekst bardzo podniosły i emocjonalny.
D.G.
Dużo postaci i tłumy możliwe do zagrania przez zdecydowanie mniejszą obsadę.
E.O.
Duża ilość zbiorowych scen. Możliwość grania na wielu planach, przez cały czas trwania spektaklu.
K.W.
PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI INSCENIZACYJNE
Brak.
D.G.
Sceny z życia Chrystusa w tej wersji zasługują na abstrakcyjne, symboliczne podejście do kwestii inscenizacyjnych. W prologu pojawiają się niewidome dzieci o zmechanizowanych ruchach, maszerujące równo.
E.O.
Język bardzo silny w wyrazie, czasem bardziej niż treść. Ważne, by znaleźć w tym harmonię. Aby tematu nie przygniótł specyficzny język. Niezbędna dobra znajomość Ewangelii.
K.W.
UWAGI DODATKOWE
Porównanie wywyższenia ludu przez Jezusa Chrystusa do rewolucji proletariatu.
D.G.
Chrystus u Szelburg-Zarembiny jest miłosierny, miłujący.
E.O.
Opowieść o końcu świata. Z mojego punktu widzenia książka Według łotra Adama Wiśniewskiego-Snerga i film Melancholia Larsa von Triera działają inspirująco w myśleniu o inscenizacji.
K.W.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
DATA POWSTANIA
1932
WYDANIE
w: Szelburg-Zarembina Ewa, Dzieła, t. 4, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin, 1972
DOSTĘPNOŚĆ
w bibliotekach
PRAPREMIERA
brak informacji
INNE WAŻNE REALIZACJE
brak informacji
CIEKAWOSTKI
wg Noty bibliograficznej w w/w wydaniu: Dramat „Ecce homo” powstał bez myśli o wystawieniu, o realizacji teatralnej.
