TERAZ POLIŻ
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • OPEN CALL IDOLKI 2022
  • SPEKTAKLE
  • BILETY/TICKETS
  • #100lat
  • #dziwystołeczne
  • DZIWY POLSKIE
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • HOME
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
TERAZ POLIŻ
Obraz

HALINA AUDERSKA
DOPÓKI ŻYJEMY

  • ilość postaci
  • ilość aktów / obrazów, ilość scen w aktach
  • miejsca akcji
  • elementy kostiumowe / rekwizyty
  • odniesienia muzyczne / literackie
  • język
  • konwencja
  • tematyka
  • problemy / możliwości aktorskie
  • problemy / możliwości inscenizacyjne
  • uwagi dodatkowe
  • informacje praktyczne
  • linki
 

ILOŚĆ POSTACI

OGÓŁEM

​28
+ nieokreślona liczba może statystów w Akcie I

KOBIECYCH

12:
Ewa - pediatra
Staruszka - przyszywana babka Dorotki
Agata Grabowa - zwana Ciotką Agatą
Mira
Kobieta z transportu
Kobieta z Hożej
Kobieta głucha
Kobieta I
Kobieta II
Kobieta III
Sanitariuszka - siostra Jula, z opaską Czerwonego Krzyża na ramieniu
Kupcowa - mała, zwinna, bardzo nieporządnie ubrana, zgrywająca się na „zupełną nędzę”

MĘSKICH

9:
Jerzy - komendant, mąż Ewy, sławny aktor
Profesor - ojciec Jerzego, były nauczyciel historii
Gwarek - żołnierz (szeregowiec) Ślązak
Szewc - pochodzący z Warszawy
Mężczyzna z transportu
Sturmführer Wortman - Karl
Untersturmführer Nadler - Heinz
Kreis
Wabe - wartownik

DZIECIĘCYCH / STATYSTÓW / INNYCH

7:

2 dzieci:
Dorotka - 6 lat, uratowana z zamojskiego transportu przez córkę Staruszki

Niemowlę - kołysane do snu przez Kobietę z Hożej

5 statystów:
Francuzka
Żołnierz hitlerowski
Holender
Belg
Czech

+ nieokreślona liczba ludzi z transportu z workami jęczmienia na plecach w Akcie I
+ nieokreślona liczba ludzi po zawaleniu się korytarzy piwnicznych w Akcie I, siedzą na skrzyniach, na ziemi, słychać pojedyncze głosy wśród pyłu i ciemności
 

ILOŚĆ AKTÓW / OBRAZÓW, ILOŚĆ SCEN W AKTACH

Prolog.
Akt I, bez podziału na odsłony.
Akt II, dwie odsłony.
Akt III, bez podziału na odsłony.
 

MIEJSCA AKCJI

Prolog - przed kurtyną na proscenium.
Akt I - piwniczna sień, z niej korytarze (oznakowane) na Kruczą i Mokotowską oraz wyjście po schodkach na Hożą; końcówka powstania warszawskiego.
Akt II, Odsłona I - obóz pracy Wilhelmshagen pod Berlinem; drewniany barak w przekroju, placyk, na nim sosna, druty kolczaste; zachód słońca.
Akt II, Odsłona II - to samo miejsce; noc, gwiazdy, wiatr, reflektory - jeden nieruchomy na więźniów, drugi - tzw. szperacz.
Akt III - to samo miejsce, co Akt II; ciemno, brak reflektorów, pod koniec wschodzi słońce.
 

ELEMENTY KOSTIUMOWE / REKWIZYTY

Skromny, prowizoryczny ekwipunek w piwnicy pod koniec powstania warszawskiego: piecyk węglowy, bandaże, świece, worki, kurtki, skrzynki.
Dowód zmarłej córki Kobiety z Hożej (ausweis) - na polecenie Grabowej zostaje oddany Mirze.
Telefon Wortmana - źródło informacji w Akcie II i III.
Pełne walizki i inne przedmioty, które próbuje uratować Kupcowa.
 

ODNIESIENIA MUZYCZNE / LITERACKIE

Grabowa cytuje Mazurka Dąbrowskiego.
 

JĘZYK

OGÓLNIE

Proza.

CECHY SZCZEGÓLNE JĘZYKA

Język współczesny.
​Wiele słów i zwrotów z języka niemieckiego, głównie w ustach Niemców i Gwarka.
 

KONWENCJA

dramat wojenny / dramat psychologiczny / paradokument
 

TEMATYKA

SŁOWA KLUCZE

II wojna światowa / ​Auschwitz-Birkenau / honor / jeniec / kat / obóz pracy / piwnica / Polska / Powstanie Warszawskie / przetrwanie / strach / transporty jeńców / upokorzenie / Warszawa / wewnętrzna wolność / Wilhelmshagen / władza / wojna / wolność / wspólnota / wywózki

TROPY INTERPRETACYJNE

Dramat jest gloryfikacją honorowej postawy w obliczu wojny. Obawiam się jednak, że wojna nie wygląda tak delikatnie, jak została ukazana w dramacie. Ale Auderska przeżyła II wojnę światową, dlatego jest to ciekawy tekst w kontekście powojennych narracji. Opowieść potrzebna do podźwignięcia zniszczonego kraju, złamanych ludzi.
M.J.

Różne postawy ludzkie wobec niebezpieczeństwa, które opisane jest zwyczajnie, codziennie, blisko, prywatnie. Różne postawy ludzi wobec ludzi: stosunek do walczących, do więźniów, do jeńców, sposoby poniżania ludzi, możliwości oporu wobec poniżających. Rożne rodzaje walki: walką jest kopanie studni, przenoszenie jedzenia, opatrywanie rannych, udzielanie wsparcia załamanym; walką jest też wszelkiego rodzaju niezgoda na manipulacje zwycięzców.
Nasuwa mi się skojarzenie z pracą Gene Sharpa Od dyktatury do demokracji. Drogi do wolności - co prawda dużo późniejszą, ale pokrewną w dostrzeganiu innych form walki niż zbrojne.

Wiele pytań: Czy istnieje w ogóle coś takiego jak moralne zwycięstwo w obliczu faktycznej, fizycznej przegranej? Jakie znaczenie mają drobne gesty, mikrodecyzje odnoszące się do innych ludzi? Jaką siłę trzeba mieć w sobie, żeby w warunkach ekstremalnego zagrożenia zachować godność, troskę o innych, nadzieję, zimną krew?
U.K.

Zachowanie człowieka w sytuacjach ekstremalnych.

Wojna przedstawiona jako element rzeczywistości, w jakiej przyszło żyć bohaterom.
To, co niepojęte dla osób, które nigdy nie doświadczyły wojny, dla ludzi żyjących w danym czasie stało się normą.

Każdy walczy, tak jak umie - może opatrywać rannych, nosić gruz, zdobywać jedzenie.
Może odnalezienie swojego miejsca w takich okolicznościach to jedyny sposób na przetrwanie?

Nasuwa się szereg pytań odnośnie tego, jak każdy z nas zachowałby się w sytuacji zagrożenia? Czy byłby prawy i moralny? Pomagał innym? Czy może wprost przeciwnie, dbałby jedynie o samego siebie?
A.K.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI AKTORSKIE

Agata Grabowa jest dobrą, dzielną kobietą z poczuciem humoru. Przyjemna i ciekawa do grania.

Nawet źli bohaterowie nie są tak bardzo źli. Wyciągniecie prawdziwego okrucieństwa (np. z niemieckich żołnierzy), które zadeptane jest słowami, to prawdziwe wyzwanie.
M.J.

Bardzo ciekawe, pogłębione postaci kobiet: Grabowa, Ewa, Kupcowa, Mira oraz inne bezimienne Kobiety. Właściwie największy ciężar dylematów moralnych w tym dramacie spoczywa na nich, a one nie pozwalają sobie na opisywanie swoich uczuć, nie rozwodzą się w potokach słów nad swoimi przeżyciami - żyją, działają, podejmują decyzje.

Interesujące również postaci Jerzego, Profesora i Gwarka podejmujące dyskusję z typowo bohaterskim etosem. Zwyczajni, „dotykalni” mężczyźni bez wielkich słów.

Najwięcej mówią Niemcy: Wortman i Nadler - prowadzą jakieś socjologiczno-filozoficzne dyskusje, ideowe spory, próbują się nawzajem przekonać do swoich racji. A jednak od początku wyczuwalna jest absurdalność tych rozmów, ich bezcelowość i bezowocność. Racje oprawcy są pozbawione racji.
U.K.

Wszystkie postaci interesujące.

Przejmująca postać profesora - mężczyzny mądrego i poczciwego:
PROFESOR: Od samego początku wiedziałem: nie damy rady. Ale myślę, że my… tu… zrobiliśmy wszystko, cośmy mogli. Cośmy powinni byli zrobić… Walczyliśmy o ten dom, o tę ulicę, kiedy pikowały samoloty, pod najcięższymi pociskami, w dymie, w pożarach, bez broni… Znosiliśmy pragnienie, głód, rany. Byliśmy mężni.

Ciekawe postaci kobiece - każda z nich to prawdziwa kobieta czynu.

EWA: Ale ja dziś muszę wybierać. Ojcze! Tamta kobieta czołgała się pod wagonami, gotowa na kalectwo, na śmierć… Wydarła to dziecko z ich rąk. I on je ocalił po raz drugi. A ja miałabym je teraz oddać? Przyznać, że nie ma już w nas nadziei?
A.K.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI INSCENIZACYJNE

Wojna jest tu przedstawiona dość bezkrwawo. Mówi się o zagazowywaniu w Auschwitz, Sanitariuszka wchodzi ranna, ale prawdziwa śmierć odbywa się gdzieś za kulisami. Dramat wywołuje podobne wrażenia jak wojenne kino gatunkowe - niby straszno, ale z happy endem, bo honor i dobro zawsze zwyciężają, nawet, jeśli finałem jest śmierć. Próba wyplątania się z tego modelu lub wykorzystanie go jest prawdziwym wyzwaniem tego tekstu.

Ważnym elementem są tu obozowe światła tzw. „szperacze”. Można nimi dużo opowiedzieć.
M.J.

Bardzo realistyczne założenia przestrzenne i scenograficzne autorki budują niemal reportażową konwencję pierwszej części (Akt I). W drugiej części (Akty II i III) nacisk położony jest bardziej na rozgrywki psychologiczne.

Akcji towarzyszą (i mają na nią wpływ) - wybuchy, strzały, zawalające się ściany, osypujący się pył i gruz, poruszające się światła (szperacze) w obozie.

Autorka buduje wiele planów zarówno w piwnicach, jak i w obozie, zakłada symultaniczne budowanie zdarzeń.
U.K.

Przedstawienie wojny zawsze jest swego rodzaju wyzwaniem.
Opisy w dramacie są bardzo realistyczne stąd należy przyjąć odpowiednią formę teatralną.

Akcja dramatu dzieje się w wielu miejscach, jest wartka i przestrzeń dość szybko się zmienia.
​Może wprowadzenie wizualizacji multimedialnych byłoby dobrym rozwiązaniem.
A.K.
 

UWAGI DODATKOWE

Tekst mógłby posłużyć jako scenariusz filmowy.​
M.J.

Chciałoby się, żeby ten dramat już nigdy nie był aktualny.
​Niestety - Guantanamo, terroryzm, obozy uchodźców, Turcja, Ukraina, logika siły itd.
U.K.

Kolejny dramat wojenny, który dużo lepiej sprawdziłby się jako adaptacja filmowa niż teatralna.
A.K.
 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

DATA POWSTANIA

sierpień-grudzień 1955

WYDANIE

Auderska Halina, Dopóki żyjemy, w: Dialog, 1956, nr 4, s. 3-37, ISSN 0012-2041

DOSTĘPNOŚĆ

w bibliotekach

PRAPREMIERA

brak informacji

INNE WAŻNE REALIZACJE

brak informacji

CIEKAWOSTKI

brak
 

LINKI

tekst sztuki dostępny na stronie HyPaTii. Kobiecej Historii Polskiego Teatru
http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/230/auderska-dopoki-zyjemy-4-1956.pdf

streszczenie sztuki na stronie HyPaTii. Kobiecej Historii Polskiego Teatru
http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/230/streszczenie-dopoki-zyjemy.pdf
AUTORKI
TEKSTY
SŁOWA KLUCZE
WYDARZENIA