TERAZ POLIŻ
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • SPEKTAKLE
  • ARCHIWUM
  • WYSTAWY
    • KREM I CZEKOLADA
    • świat poszedł do przodu
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  • STRONA GŁÓWNA
  • O NAS
  • SPEKTAKLE
  • ARCHIWUM
  • WYSTAWY
    • KREM I CZEKOLADA
    • świat poszedł do przodu
  • CZYTANIA
  • DLA DZIECI
  • AKTYWIZM
  • TERAZ POLIŻ BAND
  • KONTAKT
  • ENGLISH
    • ABOUT
    • PERFORMANCES
    • READINGS
    • FOR CHILDREN
    • ACTIVISM
    • TERAZ POLIZ BAND
    • POLISH QUEENS AND QUEERNESSES
    • CONTACT
  TERAZ POLIŻ
Obraz

ELEONORA KALKOWSKA
DONIESIENIA DROBNE

dramat napisany w języku niemieckim
tłumaczenie na polski - Barbara Bernhardt
  • ilość postaci
  • ilość aktów / obrazów, ilość scen w aktach
  • miejsca akcji
  • elementy kostiumowe / rekwizyty
  • odniesienia muzyczne / literackie
  • język
  • konwencja
  • tematyka
  • problemy / możliwości aktorskie
  • problemy / możliwości inscenizacyjne
  • uwagi dodatkowe
  • informacje praktyczne
  • linki
 

ILOŚĆ POSTACI

OGÓŁEM

​34
​+ bliżej nieokreślona liczba przedstawicieli lumpenproletariatu

KOBIECYCH

7:
Kate
Pani Helbig
Inge
Else
Mela
Pani Rettich
Else

MĘSKICH

19:
Paul
Helbig
Lutz
Ernst
Schutter
Strażnik
Fritz
Walter
Oester
Gospodarz Kubalke
Pan Moralny
Pan Jowialny
Pan Meyer
Boy Hotelowy
Pierwszy Bezrobotny
Drugi Bezrobotny
Trzeci Bezrobotny
Czwarty Bezrobotny
Nadzorca

DZIECIĘCYCH / STATYSTÓW / INNYCH

​8:
Śmierć
Troje Dzieci
Czterech Studentów
+ bliżej nieokreślona liczba przedstawicieli lumpenproletariatu
 

ILOŚĆ AKTÓW / OBRAZÓW, ILOŚĆ SCEN W AKTACH

​pierwsza scena ramowa
I interludium
Obraz I - podzielony na 2 części
II interludium
Obraz II - podzielony na 2 części
III interludium
Obraz III - podzielony na 3 części
Obraz IV - podzielony na 3 części
IV interludium
Obraz V - podzielony na 2 części
druga scena ramowa
 

MIEJSCA AKCJI

Berlin, 1932 rok

Zmiany scenografii:
Obraz I – mieszkanie nr 1
II interludium – ulica przed wysypiskiem śmieci
Obraz II – mieszkanie nr 2 z fortepianem
III interludium - ulica
Obraz III – mieszkanie nr 3
Obraz IV – mieszkanie nr 4 i nowoczesny, ale urządzony z umiarkowanym luksusem pokój hotelowy
Obraz V - urząd pracy
sceny ramowe - mieszkanie nr 5 i podwórko

Wszystkie mieszkania bohaterów są skromnie urządzone, są w nich tylko najniezbędniejsze przedmioty.
 

ELEMENTY KOSTIUMOWE / REKWIZYTY

​Czerwono-niebieski dywan, który może stanowić umowną granicę między jawą a snem.
Gazeta z tytułowymi doniesieniami.
CV/podania o pracę wysyłane do potencjalnych pracodawców (łącznie 700 sztuk).
Fortepian, bez którego nie jest w stanie żyć jeden z bohaterów.
Sznur do popełnienia samobójstwa.
Butelka z kwasem solnym do popełnienia samobójstwa.
Opakowanie veronalu oraz szklanka wody do popełnienia samobójstwa.
Otwarte na oścież okno do popełnienia samobójstwa.
Walizka, która staje się całym domem bohaterów.
Projektor i ekran projekcyjny (sugestia autorki).
 

ODNIESIENIA MUZYCZNE / LITERACKIE

Wspomina się Mozarta i Beethovena oraz marsz torreadora z Carmen.
 

JĘZYK

OGÓLNIE

​Proza przepleciona wierszowanymi piosenkami.

CECHY SZCZEGÓLNE JĘZYKA

Język współcześnie zrozumiały.
Żywe, chwilami zabawne dialogi.
Obszerny monolog Schuttera. Pozostałe monologi równie interesujące, choć krótsze. Bardzo atrakcyjne z punktu widzenia aktorskiego.
Sporo potocznego języka.
 

KONWENCJA

​dramat polityczny / dramat obyczajowy / konstrukcja formalna: klamrowa / wg autorki: fragmenty współczesności
 

TEMATYKA

SŁOWA KLUCZE

bezrobocie / choroba / doświadczenie transgresyjne / eksmisja / eksmisje na bruk / empatia / konformizm / kryzys / lata 30. / narkoza / Niemcy / niemiecki kryzys gospodarczy w latach 30. XX w. / operacja / przełom / rosnące bezrobocie / samobójstwo / transgresja

TROPY INTERPRETACYJNE

​Współczesny problem rosnącego bezrobocia oraz strach przed kryzysem, podobnym do tego z okresu międzywojnia, znajduje swoją eskalację w dramacie Kalkowskiej.

Samobójstwa z bezradności w obliczu umów śmieciowych, niemożliwych do spłacenia kredytów we frankach i rosnących cen mieszkań.

Eksmisje na bruk. Sprawa Jolanty Brzeskiej.

Kryzys jest pretekstem do zadania pytań o relacje pomiędzy zbiorowością a jednostką, społeczeństwem a obywatelem. W tym kontekście ciekawa jest relacja chóru z pojedynczymi bohaterami.
M.J.

Frustracja związana z bezrobociem – 700 wysłanych podań o przyjęcie do pracy. Bez powodzenia.
Bieda.
Ciężkie życie artysty.
Samobójstwo.
​Prostytucja.
E.O.

Ciężka choroba, operacja i narkoza jako transgresyjne doświadczenie, które staje się katalizatorem nowego widzenia świata. Transgresja jest również powiązana z samobójstwami, jakie mają miejsce w dramacie oraz koresponduje z twórczością (w dosłownym znaczeniu) muzyka, bohatera jednego z obrazów „Doniesień drobnych”. Temat przekraczania jest tu stale obecny, dotyczy także spraw moralnych i rozważania możliwości rezygnacji z siebie i swoich wartości, konformizmu. Oczywiście, można skoncentrować się na masowych samobójstwach popełnianych przez bezrobotnych bez względu na ich wiek, pochodzenie czy inne czynniki społeczne. Na zapędzeniu człowieka do niekończącej się nauki liczenia na liczydle z powodu braku pieniędzy. Czy zatem życie bez pieniędzy jest możliwe?

Nawiązaniem do dramatu może być postać Raphaela Fellmera, współcześnie żyjącego założyciela serwisu społecznościowego foodsharing.com, który od kilku lat nie wydał ani złotówki i póki co nie ma zamiaru popełnić samobójstwa. Nie bez znaczenia są okoliczności – czas i miejsce oraz możliwości technologiczne.

Kolejnym powiązaniem ze współczesnością jest możliwość życia na kredyt, brak świadomości niezrównoważenia gospodarki – niedawne strajki osób, które zaciągnęły kredyt we frankach lub sytuacja trzydziesto-, czterdziestolatków, którzy wciąż nie mają zdolności kredytowej i nie mogą mieć własnego mieszkania, a chcieliby „być na swoim”, zakładać rodziny. Jest to warta przeanalizowania sytuacja społeczna.

Niedawny kryzys na Cyprze, w Grecji, drastycznie rosnące bezrobocie wśród młodych ludzi w Hiszpanii.

W tym roku byłam w Portugalii, poza turystycznymi regionami, gdzie stoją odpicowane kurorty, można zobaczyć hulający po bezdrożach i pustostanach wiatr, ledwo trzymające się domki, opuszczone całe kamienice. Ludzie wciąż nie mają pieniędzy, a świat tonie w konsumpcji, gromadzeniu nikomu niepotrzebnych dóbr, które jednak iluzorycznie, ale i bezsprzecznie wg zasad współczesności, stanowią o wartości ludzkości. W dramacie przykładem tego są dobrze ubrani bohaterowie: muzyk i nauczycielka. Zbudowane przez pryzmat wyglądu podejście do tej dwójki jest trudne do przeoczenia. W społeczeństwie zobrazowanym przez Kalkowską brakuje odpowiedzialności za drugiego człowieka oraz zdawkowej empatii. Brakuje opieki państwa, ludzie są pozostawieni sami sobie, ale nikt ich szczególnie nie interesuje, nie ma między nimi praktycznie żadnych ludzkich więzi, ludzie nie budują wspólnie społeczności, są osobni. Za wyjątek można uznać kolegę Lutza (muzyk), Waltera, choć nie rozumie on, czym jest sztuka, co znaczy tworzyć i nie ma możliwości realnego dotarcia do umysłu muzyka. Paradoksalnie empatia Waltera potęguje u Lutza poczucie osamotnienia i niezrozumienia.
​
Dość wzniośle Kalkowska łączy swoich bohaterów tylko dzięki miłości, która jednak jest tu destruktywna, z miłości zabijają się razem, jednocześnie.

Prywatnie inspirujący w zestawieniu z „Doniesieniami drobnymi” jest dla mnie film Habana Artura Żmijewskiego. Film o destrukcji, o tym jak wszystko się rozpada, a ludzie próbują to załatać i naprawić.

Dramat jest też o tym, jak można nie kochać ludzi, jak można nie kochać świata i w końcu, jak można nie kochać życia. To takie aktualne. A wszystko w przeddzień wojny światowej. Historia jest w końcu cykliczna.
K.W.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI AKTORSKIE

Większość bohaterów to ludzie na krawędzi, którzy oderwali się zupełnie od codzienności. Oszaleli z bezsilności. Nagłe przemiany, ataki szaleństwa, napady histerii otwierają szerokie pole do aktorskiej szarży (więc trzeba też uważać, bo można łatwo wszystko zepsuć).
​Wielu aktorów, chóry.
M.J.

​Monolog Śmierci w I Interludium.
E.O.

Interesujące monologi bohaterów, bardzo silne emocje w kluczowych momentach prowadzących do ostatecznej decyzji o dokonaniu próby samobójczej. Wiele z postaci jest introwertykami, co daje możliwość wielotorowych poszukiwań w obrębie stanu nieobecności, pustki, rozpaczy, rezygnacji czy osamotnienia.

Barwne i wyraźne postacie poboczne; w niektórych ogromne pokłady komizmu.

Interludium pełne absurdu, doskonałe do szukania nowych dróg, współczesnych środków scenicznych, wyśmienite miejsce do podjęcia ryzyka – może być śmiesznie, strasznie, śmiesznie-strasznie, głupio, niepoważnie, surrealistycznie – zgodnie z nieokiełznaną wyobraźnią i odczuciami aktorów.
K.W.
 

PROBLEMY / MOŻLIWOŚCI INSCENIZACYJNE

Uwagi dla reżysera!
Ewentualne przestawienie obrazów jest całkowicie dozwolone. Na przykład Obraz Czwarty może być pokazany na miejscu Obrazu Drugiego, a Obraz Drugi na miejscu Czwartego. Dozwolone są również skreślenia. W tym wypadku prosimy jednak o zwrócenie się o zgodę do autorki. Ewentualnie można również jeden z Obrazów zupełnie pominąć.

Moralizatorskie zakończenie.

Występują chóry: chór lumpenproletariatu (złożony wyłącznie z mężczyzn), chór samobójców (który tworzą wcześniejsi bohaterowie sztuki).

Dość szczegółowe uwagi inscenizacyjne i scenograficzne.

W didaskaliach kilka uwag reżyserskich, które dotyczą efemerycznych projekcji tekstów tytułowych doniesień.

Obsadzenie ról może być ciekawe z punktu widzenia reżyserskiego, ponieważ można znaleźć różne klucze do przydzielania tym samym aktorom różnych ról, a co za tym idzie łączenia bohaterów w znaczące pary.
M.J.

​Odrealnione interludia i sugerowane przez autorkę projekcje dają duże możliwości inscenizacyjne.
E.O.

​Wspomniane już interludia – przestrzeń raczej ze snu niż świata realnego, która daje możliwość wyzbycia się wstydu lub strachu wobec własnej wrażliwości. Może być mrok lub jaśniejsza strona, to zależy, do czego nam bliżej.
K.W.
 

UWAGI DODATKOWE

Temat ostatnio bardzo gorący: Warszawę z tego okresu opisuje w swojej najnowszej książce 13 pięter  Filip Springer i, co ciekawe, wygląda ona dokładnie tak samo, jak Berlin u Kalkowskiej. Co więcej, Springer zaczyna książkę od cytowania notatek prasowych opisujących w kilku zdaniach kolejne warszawskie samobójstwa z powodu eksmisji na bruk, wynikającej z braku pracy i niemożności uregulowania czynszu. Wszystkie mają formę drobnych doniesień: Wyskoczyła z okna, wyrzucając wcześniej kolejno trójkę swoich dzieci, Kochankowie rzucili się z mostu, etc.

Pachnie Brechtem.
M.J.

Ze względu na klamrowy charakter, podział na obrazy i interludia oraz wartkie dialogi dramat z pewnością sprawdziłby się jako scenariusz filmowy.
E.O.

​Tekst inspirujący, uruchamia wiele połączeń w mózgu.
K.W.
 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

DATA POWSTANIA

1932

WYDANIE

Kalkowska Eleonora, Sprawa Jakubowskiego. Doniesienia drobne, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2005, 
​ISBN/ISSN 83-923331-0-1

DOSTĘPNOŚĆ

w księgarniach i biliotekach

PRAPREMIERA

1932, ​Schillertheater w Berlinie

INNE WAŻNE REALIZACJE

brak informacji

CIEKAWOSTKI

brak
 

LINKI

tekst sztuki dostępny na stronie HyPaTii. Kobiecej Historii Polskiego Teatru
http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/836/kalkowskasprawa-jakubowskiego-doniesienia-drobne-dramaty.pdf

streszczenie sztuki na stronie HyPaTii. Kobiecej Historii Polskiego Teatru
http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/836/streszczenia-sprawa-jakubowskiego-doniesienia-drobne.pdf

​artykuł Eleonora Kalkowska Rafała Węgrzyniaka opublikowany w Zeszytach Literackich
http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/23868.html?josso_assertion_id=017A753D36B0BC07

​artykuł Nienawistna miłość do świata Joanny Pałach opublikowany w Nowych Książkach
http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/28730.html?josso_assertion_id=9487453B3A4947A3
AUTORKI
TEKSTY
SŁOWA KLUCZE
WYDARZENIA